hamilelikte-beslenme
Anne ve bebek sağlığı için hamilelikte beslenmeye özen gösterilmelidir. yakın arkadaşınız ‘Yüksek Topuklar’ olarak, hamilelikte beslenmeye dair merak ettiğimiz her konuyu uzmanından öğrenmek için Medicana Anne, Çocuk Merkezi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Can Şener ile görüştük. Hamilelikte mide bulantısından özellikle tüketilmesi gereken besinlere kadar uzman bilgileri, rahat bir hamilelik için size yardımcı olacaktır.
Hamileliğin beslenme programı diğer dönemlerdeki beslenmeden çok daha önemlidir. Bebeğin tek besin kaynağı vardır. Gebelikte beslenme hem bebeğin büyüyüp ve olgunlaşması hem de annenin gereksinimlerinin karşılanması nedeniyle dikkat edilmesi gereken bir konudur. Uygun kilodayken gebe kalan sağlıklı bir kadında doğru beslenmeyle, gebeliğin sonunda yaklaşık 9 ile 12 kilo civarında bir ağırlık artışı görülür. Gebeliğin değişik safhalarındaki değişik ihtiyaçlar dolayısıyla bu artış ilk üç ay içinde ayda 1 kg, ikinci ve üçüncü üç aylarda ise ayda 1 ile 1,5 kilo düzeyinde tutulmalıdır. Aşırı bir ağırlık artışı ise hem anneden hem de bebekte istenmeyen sonuçlar doğurabilmektedir. Gebelik ne beslenme alışkanlıklarının ne de damak zevkinin değiştirilmesini gerektirmez. DENGELİ ve ÇEŞİTLİ beslenme önemlidir. Yapacağınız tek şey doğal taze ve bol çeşitli besinler almaktadır. Gebe olduğunun anladığınızda bunlardan hangilerini düzenli olarak yediğiniz ve yiyecekleriniz arasında bebeğe zarar verecek bir şey olup olmadığını araştırın.
Hamilelikte hangi besinleri tüketmek gerekir?
KALSİYUM
Bebeğinizin, gebeliğin 8. haftasında oluşmaya başlayan kemik ve dişlerinin gelişimi için kalsiyum önemlidir. Gebelikte normalde gerek duyduğunuz miktarın iki katı kadar kalsiyum gereklidir. Kalsiyum açısından zengin besinler arasında, peynir, süt, yoğurt ve yeşil yapraklı sebzeler sayılabilir. Ancak süt ürünlerinin yağ açısından da zengin olduğunu unutmayın. Bu nedenle yağı alınmış süt ve yoğurdu tercih etmelisiniz. Artan günlük kalsiyum gereksinimini şunlarla giderebilirsiniz: 85gr yağsız peynir, 7 dilim beyaz ekmek, 2 bardak süt, 170gr sardalye.
•Beyaz Ekmek
•Yağı Alınmış Süt
•Yarım Yağlı Peynir
•Lor Peyniri
•Taze Badem
•Sardalye
PROTEİN
Gebelikte protein gereksinimi artığı için protein içeren çeşitli besinleri almalısınız. Balık, et, kuru baklagiller ve sütten yapılan besinler protein açısından zengin olduğu için aşırı alınmamalı, etin yağsız kısmı tercih edilmelidir.
•Tavuk Eti
•Balık
•Yoğurt
•Yer Fıstığı
•Fıstık Ezmesi
•Yağsız Kırmızı Et
•Yumurta
•Mercimek
•Kaşar Peyniri
C VİTAMİNİ
C vitamini plasenta için yaralıdır, vücudunuzun hastalık etkenlerine karşı direncini artırır ve demirin bağırsaklarda emilimini kolaylaştırır. C vitamini taze meyve ve sebzelerde bulunur. Vücutta depolanmadığı için her gün belli miktar alınmalıdır.Uzun süre saklanan ve pişirilen besinlerde C vitamininin çoğu kaybolur.Bu nedenle, besinleri tazeyken tüketmeli,sebzeleri ya çiğ ya da az haşlayarak yemelisiniz.
•Lahana
•Greyfurt
•Domates
•Karnıbahar
•Kırmızı ve Yeşil biber
•Brüksel Lahanası
•Portakal
•Patates
•Çilek
LİFLİ GIDALAR
Günlük beslenmenizin büyük bir bölümünü oluşturması gereken lifli(posalı) yiyecekler,gebelikte sık görülen kabızlığın önlenmesinde çok yararlıdır. Sebze ve meyveler lif açısından zengindir. Her gün bolca yiyebilirsiniz. Kepekli besinler de lif içerir,ancak diğer bazı besinlerin emilimini bozduğundan fazla yenmemelidir.
•Kepekli ekmek
•Ahududu
•Bezelye
•Esmer pirinç
•Kuru üzüm
•Kuruyemiş
•Kepekli makarna
•Kuru kayısı
•Pırasa
FOLİK ASİT
Bebeğin merkezi sinir sisteminin gelişmesi için özellikle ilk haftalarda folik asit gereklidir.Vücutta depolanmadığı ve gebelik süresince normalden fazlasına gerek duyulduğu için her gün alınmalıdır.Taze yeşil sebzeler folik asit kaynağıdır.Pişirme ile içlerindeki folik asit azalacağı için çiğ ya da az haşlayarak yemelisiniz.
•Ispanak
•Fındık
•Kepekli Ekmek
•Yer Fıstığı
•Karnabahar
hafta-hafta-hamilelik
DEMİR
Gebelikte,hem bebeğin doğumdan sonra kullanacağı demirin depolanması hem de gebelik nedeniyle artan kanınıza yeterli oksijenin taşınabilmesi için normalden daha fazla miktarda demire ihtiyaç vardır.Hayvansal yiyeceklerdeki demir,sebze ve kuru meyvelerde olandan daha kolay emilir.Et yemiyorsanız,demirin emilimini artırmak için aldığınız besinlerin C vitamini açısından zengin olması gerekir.Diyet demir eksikliğini gidermek için tek başına yeterli olmaz.Dolayısıyla artan demir ihtiyacını karşılamak için demir içeren ilaçların alınması gerekir.Demir,bebeğin ve annenin ana ihtiyaçlarından biridir.Demir eksikliği sonucunda yorgunluk hissi ve konsantrasyon güçlüğünün yanı sıra cilt ve mukozada solukluk,saç dökülmesi gibi bazı fiziksel belirtiler de ortaya çıkar.
•Yağsız Kırmızı Et
•Ton Balığı
•Karaciğer
Gebeliğiniz sırasında aldığınız besinler plasenta aracılığı ile bebeğinize geçmektedir O yüzden bebeğinize de geçmektedir. O yüzden bebeğinize zararlı olabilecek besin maddelerinden korunmamız gerekir.
Hamilelikte hangi yağlar tüketilmelidir?
Dengeli bir diyette toplam enerji ihtiyacının % 30’u yağlar tarafından karşılanmaktadır. Tüketilecek yağların seçiminde bitkisel kökenli olanlar (zeytin ve mısır özü yağları) hayvansal olanlar ( tereyağı, iç yağ) tercih edilmemelidir.
Hamilelikte uzak durulması gerekenler nelerdir?
Konserve gibi işlenmiş yiyeceklerden gebeliğiniz süresince uzak durmalısınız. Bu tür yiyeceklere fazladan şeker ya da tuz katılmıştır; fazlaca yağ içerebilirler, içlerinde gereksiz koruyucu, tatlandırıcı, renklendiriciler bulunabilir. Ürünlerin etiketlerini dikkatlice okuyup yapay maddeleri içermeyenleri ya da en az içerenleri seçmelisiniz.
İşyeri yemekhanelerinden verilen sıcak yemeklerden, öncen pişirilmiş süper market yiyeceklerinden, yeni pişirilmiş ve sıcak olmayan tavuk etinden sakınmanız gerekir. Bunlarda bebeğinize geçip tehlike ortaya çıkartabilecek bakteriler bulunabilir.
Tam mayalamamış peynir ve pastörize edilmemiş süt de zararlı olabilir. Mutlaka pastörize edilmiş süt içmelisiniz.
Gebelikte böbrekleri çalıştırmak ve kabızlığı önlemek için bolca sıvı içilmesi yaralıdır. iyi içecek sudur. Bu nedenle gebelikte istediğiniz kadar bol su içebilirsiniz.
Hamilelikte kafein zararlı mıdır?
Bunların hepsinde bulunan kafeinin sindirim sistemine bazı zararlı etkileri vardır. Kafein içeren içecekleri günde üç fincandan fazla içmemeniz doğru olur. Hata dayanabilirseniz bu tür içeceklerden gebeliğiniz boyunca uzak durun. Bunların yerine bol bol maden suyu içebilirsiniz.
Hamilelikte bitki çayları içilir mi?
Gebelik sırasında bitki çayları içmek istiyorsanız bunların etkilerini iyice araştırmakta yarar vardır. Paketlenmiş olarak satılan hazır bitki çaylarının bir bölümünde bebeği etkileyebilecek katkı maddeleri olabilir. Ancak çoğunun bebeğe zararı yoktur. Hatta ahududu yaprağından hazırlanan çayın doğumu kolaylaştırdığına eskiden beri inanılır.
Hamilelikte şeker ve tuz tüketimi zararlı mıdır?
Kek, bisküvi, reçel ve meşrubat gibi şekerli yiyecek içecekte gerekli temel besin maddeleri azdır. Kilo almanıza neden olabilirler. Enerjinizi ekmek gibi karbonhidratlardan almanız, şekeri azaltmanız yararlıdır.
Çoğu insan gereğinden fazla tuz yer. Gebelikte ise aldığınız tuzun miktarını düşürmeniz önemlidir. Fazla tuz bacaklarda şişmelere sonuç olarak tansiyonunuzun yükselmesine yol açar.
Gebelikte en yararlı besinler nelerdir?
•Süt, yoğurt, peynir: Kalsiyum, protein
•Yeşil yapraklı sebzeler: C vitamini, lif, folik asit
•Yağsız kırmızı et: protein, demir
•Sardalye: kalsiyum, demir, protein
•Portakal: C vitamini, lif
•Balık: protein
•Kepekli ekmek: protein, lif, folik asit
Gebelikte en zararlı besinler nelerdir?
•Genel olarak tatlı ve şekerlemeler
•Şekerli marmelatlar
•Likörler
•Gazlı ve şekerli içecekler kola gazoz v.b
•Aperatifler
•Kızartmalar
•Çok fazla kahve ve/veya çay
•Aşırı yemek yemek
Hamilelikte hastalıklar nelerdir?
Gebelik süresince beslenmeye bağlı olan bazı rahatsızlıklar görülebilir.Bunlar genellikle rahatsız edici semptomlar olmakla birlikte hamileliğin iyi neticelenmesini engelleyecek derecede değildirler.Yine de bunları kendi doktorunuzla görüşmeniz gerekir.
Hamilelikte bulantı neden olur?
Gebeliğin ilk aylarında sıklıkla rastlanan bu rahatsızlık gastrik aktiviteyi etkileyen hormanal değişimlere bağlıdır.Bu değişiklikler kimi zaman kusmaya ve bazı gıdalardan tiksintiye yol açabilir.Böyle bir tiksinti oluşursa bu gıdalar için zorlanmayıp başka gıdalara geçilmesi gerekir.Küçük ve sık öğünlerden oluşan hafif diyet,gastrik aktiviteyi azaltarak hazım müddetini kısaltır.Bu nedenle gün içinde dağıtılmış 5,hatta 6 küçük öğünle beslenilmesi tavsiye edilir.Sadece ender durumlarda ve kendi doktorunuzun isteği doğrultusunda ilaca başvurmanız gerekebilir.
Hamilelikte mide yanması neden olur?
Bu rahatsızlık da hamilelikte sık görülür ve özellikle de büyüyen rahmin midede sıkışmaya yol açması nedeniyle tüm hamilelik müddetince devam edebilir.Bu durum için de küçük ve sık öğünler halinde beslenilmesi tavsiye edilir.
Hamilelikte kabızlık neden olur?
Gebelikte hormonal faktörlere bağlı olarak barsak motilitesi (hareketliliği) azalmaktadır.Bu nedenle gebe kadınlara kepekli ekmek,hububat,meyva,çiğ ve pişmiş sebzeler gibi lif acısından zengin gıdaları bol miktarda almaları tavsiye edilir. Kabızlığa yönelik ilaçların kullanımı ise tavsiye edilmez.
1.az haftada bir defa olmak üzere düzenli tartılın.Tartılma işini sabahları aç karnına ve giyinmeden yapın.
2.Ayda ortalama 1 kiloluk bir artışla gebeliğin sonunda vücut ağırlığınızın 9 ila 12 kilodan fazla artmamış olması gerektiğini hatırda tutun.Ancak,ilk üç aylık dönemde gebeliğin normal gelişimi için herhangi bir kilo artışı gerekmediğini de unutmayın.
3.Özellikle de el ve ayaklarda şişme görülüyorsa,aşırı hızlı kilo artışlarını (10 günde 1 kilo gibi)derhal doktorunuza bildirin.Aynı şekilde, kilonuzda belirgin bir düşüş olursa doktorunuzu durumdan hemen haberdar edin.
hamile-besin-banner